Mihrap - Kütahya Çini Yapı Tasarım
Mihrap çinisi, genellikle caminin kıble duvarının oyuk şekilde inşa edilmesi ve çevresinin de yazı veya çini gibi süslemeler ile yapılmasıdır. Mihraplar çini, ahşap ya da mermerden yapılmaktadır. Geçmişten günümüze kadar Türk – İslam kültürünün yansıması olan cami mimarisi içinde bulunan mihrap çinisi günümüzde hala varlığını sürdürmektedir.
Mihrap Nedir?
Mihrap imamın cemaat önünde durduğu ve kıble yönündeki duvar ortasında bulunan girinti ve oyuntulara verilen addır. Özellikle Osmanlı zamanında taş ve çini çeşitleriyle mihrap modellerinde yeni yapılar denenmiştir. Bursa’daki Yeşil Cami mihrap çinisi mimarisi özelliklerini taşımaktadır. Yani bu caminin mihrabı bu zamana kadar kendi cinsleri arasında yapılan en büyüğü olma özelliğine sahiptir.
Kütahya Cami Çinisi / Mihrap Çinisi Özellikleri
Osmanlı’dan ve Selçuklu’dan gelen çini sanatı anlayışı Kütahya ve İznik çinisinde hayat bulmuştur. Özellikle 14. yüzyıldan itibaren gelişme gösteren Kütahya cami çinisi kökeni ilk medeniyetlere kadar dahi gitmektedir. Cami alanlarından olan mihrap çinisi geçmişi de bu kadar eskidir.
Çini mihraplarda zengin süsleme ve ayrıntılı işleme yapılmaktadır. Tasarımda Kütahya çinisi özelliklerinden faydalanılır. Yani bu nitelikler şöyledir;
- Mihraplar üstündeki malzeme kalitesi oldukça yüksektir. Bu nedenle dayanıklılık ve uzun ömürlülük fazladır.
- Çini üstündeki motif ve desenler sonsuzluk simgesidir.
- Cami çinisi yapımında kullanılan karolarda Osmanlı ve Selçuklulara ait yansımalar görebilirsiniz.
- Kütahya çinisi seramik tabanlıdır. Yani suya ve kimyasala karşı dirençlidir.
- Cami çinisi işlemlerinde özellikle mihrap çinisi yapı malzemesi uzun yıllar renk ve desen olarak kendini korur.
- Cami mihrap çinisi sırlı parlak yüzeyi sayesinde nem ve suya karşı dayanıklıdır.
- Cami mihrap çinisi bakımı kolaydır.
- Cami çinisi mihrap modellerde kullanılan malzeme kalitesi sayesinde yazın serin kışın da ılık tutan bir yapı meydana gelmektedir. Yani kullanılan karo levhalar ısı yalıtımı görevi de görür.
- Sır tabakası mihrap çinisi sesi homojen şekilde dağıtır.
- Cami çinisi modellerinde kullanılan karo taşlar sayesinde ortam gereğinden geniş ve yüksek görünür.
- Ürünler TSE sertifikasına uygun şekilde üretilmektedir.
- Cami çinisi mihrap modellerinde yine aynı şekilde malzeme kalitesine bağlı ses yalıtımı özelliği de mevcuttur.
Cami Çini İşleri / Mihrap Çinisi Uygulama Aşamaları
Çini sanatı mihrap üretimi çoğunlukla zahmetli ve uzun süren işlerden biridir. Üretiminde takip edilmesi gereken adımlar sırayla şöyledir;
- Cami çinisi mihrap işlemleri yapılırken ortalama boyutlardaki 20X20 seramik karolar kullanılır.
- Her ayetin arkasında karo numarası bulunur ki döşerken kolaylık sağlansın.
- Önce tuğla ya da ytong ile mihrap maketi yapılır.
- Sonrasında boyalı ve alçılı yüzeye, tek tek özel seramik yapıştırıcısı ile yapıştırma işlemi sağlanır.
- Mihrap çinisi karoları mevcut alana uygun şekilde döşenir. Mihrap çinisi işleminde ulama tekniğinden yararlanılır.
- Döşeme sonrası yüzeyler temizlenir ve işlem biter.
Mihrap Çinisi: Çini Mihrap Modelleri Desen ve Renkleri
Çini sanatı mihrap tasarımı İslami inanış ve ilkelere en uygun şekilde Kur’an ayetleri ile hadislerden ilham alınarak yapılmaktadır. Ayrıca cami mimarisi içinde mihrap, mimber, kürsü yapımında desen olarak İslami motifler de kullanılır.
Bunun yanında mihrap Kütahya çinisi karo taşlarına “Ayetel Kürsi, Muhammed, Allah” gibi İslami yazılar da en çok tercih edilenler arasındadır. Renk olarak ise mercan kırmızısı, zümrüt yeşili, mavi ve turkuaz gibi parlak ve sade renklerin ışıltısından faydalanılır.
Kütahya Cami Çinileri Kullanım Alanları
Kökeni ilk medeniyetlere (Frigler) dayanan çini sanatı, özellikle görkemli İslami yapılar olan camilerde eşsiz tasarımıyla kendini göstermektedir. 14. yüzyıldan beri devamlılığını sürdüren Kütahya çinisi dayanıklılığı ve kalitesi ile fazla rağbet görmektedir. Günümüzde gerek süsleme gerek hobi gerekse ticari faaliyet olarak devamını sürdüren cami mimarisi çini sanatı kullanım alanları şöyledir;
Çini Sanatı Kullanım Alanları | ||
Mihrap | Kemerler | Pencere Üstü Panolar |
Mimber | Pano | Hamam |
Şadırvan | Duvar Görüntüleri | Arap Mimarisi |
Mimari Yapı | Çeşme | Kenar Suları |
Çini Mihrap Fiyatları
Mihrap çinisi fiyatları üzerinde etkili bazı etkenler vardır. Peki fiyat üzerindeki bu unsurlar nelerdir?
- İşin süresi
- İşte kullanılan malzeme kalitesi
- Mihrap modeli ve deseni (Sade – Karışık)
- Mihrap boyutu
- Üretim maliyetleri
- Hazır ya da el işçiliği üretim
Bu koşullar fiyatı etkileyecektir. Örneğin hazır mihrap fiyatları ile el işçiliği aynı olmayacaktır. Ya da boyut olarak ev için mihrap ile cami için mihrap boyutu aynı değildir. Ancak Kütahya Çini Yapı Tasarım firması bütçe dostu ayrıcalıklı fiyat çözümü fırsatı tanınmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Mihrap çinisi üretiminde amaç ibadet mekanlarının havasını değiştirip, görsel kusursuzluk yaratmaktır. Kütahya çinisi kalitesi ile hem estetik hem dayanıklılık hedeflemektedir. Ayrıca bu konuda merak ettiğiniz sorulardan da bilgi alabilirsiniz.
1 – Çini Sanatının Osmanlı Tarihindeki Yeri Nedir?
Türk çini sanatı Osmanlı İmparatorluğu döneminde özellikle mimari süslemelerde fazlasıyla kullanılmıştır. Cami, saray, türbe, çeşme, han, hamam gibi önemli yapılarda çini desenleri büyük rol oynamıştır.
2 – Çini Hangi Kültüre Aittir?
Kültür sanat dalının en bilinen süslemelerinden olan çini tarihi adını, porselen sanatı adıyla tanıtan ve yayılmasına öncülük eden ülke Çin’dir.
3 – Çini Teknikler Nelerdir?
Çini sanatının türlü teknikleri vardır. Bunlar sır altı boyama, perdah tekniği, renkli sır tekniği ile mozaik çini tekniğidir. Her bir teknik de güzel görüntülere imza atar. Ancak perdah tekniği yeni nesil tekniklerinden biri olup, altın ve gümüş tozunun kullanıldığı tasarımları meydana getirir.