Çini Ürünleri ile Cami Dekorasyonu
29 Şubat 2024
Camilerde Çini Desen Fayans Modelleri ve Kullanımı
8 Mart 2024
Çini sanatı dünyanın pek çok yerinde yapılan süsleme sanatlarından biridir. Günümüzde çini sanatı ev dekorasyonundan cami mimarisine kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. Kütahya Çini Yapı Tasarım olarak özellikle cami çinicilik alanında modern ve sade modellerin dokusunu hissedebilirsiniz. Peki çini süsleme sanatı tarihçesi ve cami mimarisinde kullanılan modeller nelerdir?
Çini Sanatı Nedir? Çini Sanatı Tarihçesi
Çini sanatı nedir kısaca ve en temel tabiri ile fayans, seramik, porselen gibi levhaların üstüne çeşitli şekillerdeki figürlerin işlenmesi esasına dayanan bir süsleme tekniğidir. Dünyada çini sanatı kökeni Çin olarak bilinmektedir. Geçmişi ise bin yıllıktır.
Ayrıca Türk kültürü ile bağdaşlaşan sanat dalıdır. İlk örnekleri Karahanlılara aittir. Sonrasında Harzemşahlar, Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu şeklinde ve günümüze kadar devam etmiştir. Özellikle 15. ve 18. yüzyıl Osmanlı çini süsleme sanatı zirve noktayı görmüştür. Hala günümüzde Osmanlı ve Selçuklu yansımaları, cami mimarisi alanında sıkça kullanılmaktadır.
İslam Çini Sanatı / Çini Sanatı Örnekleri
- yüzyıl ile birlikte Türk çini sanatı anlayışı gelişme göstermeye başlamış, gerek mimari gerek sivil gerekse dini yapılarda yerini almıştır. Özellikle cami çini süsleme 15. yüzyılda zirve noktasına ulaşmıştır. İslami çini sanatı içinde yer alan ilk örnekler şunlardır;
- İznik Yeşil Cami (Minarede – 1390)
- Bursa Yeşil Cami ( İç ve türbe kısmında – 1421)
- Bursa Muradiye Cami 1426)
- Edirne Muradiye Cami (1433)
- İstanbul Mahmut Paşa Türbesi
- Çinili Köşk (1472)
- Edirne Şah Melek Paşa Cami
- İstanbul Yavuz Sultan Selim Cami (1522)
- Şehzadeler Türbesi (1525)
- Haseki Medresesi (1539)
- Şehzade Mehmet Türbesi (1543)
- Üsküdar Çinili Cami (1640)
- İstanbul Yeni Cami (1663)
Günümüzde Çini Sanatı: Cami Mimarisinde Çini Modelleri
Osmanlı ve Selçuklu’dan esintiler taşıyan çini modelleri daha çok cami mimarisi alanında en güzel örnekleri ile kendini göstermektedir. Ancak bu alandaki ürünler kolay çini sanatı modellerinden ziyade uzun süreli ve uğraş isteyen ustalık gerektirmektedir.
Kütahya Çini Yapı Tasarım olarak geleneksel çini sanatı ile modern kültürün unsurlarını bir araya getiren hizmetimizden faydalanabilirsiniz. Peki cami mimarisi içinde en çok tercih edilen çini modelleri nelerdir?
| Cami Mimarisi Çini Süsleme Sanatı Modelleri | |
| Mimber Çinisi | Genellikle dinî ve estetik görünüm amaçlı tercih edilen modellere yer verilmektedir. Ayetli panolar, tezhip, hat sanatı, dini sembollerin dayanıklı karo levhalar üzerine işlenmesiyle bu bölümde süsleme yapılmaktadır. |
| Mihrap Çinisi | Mihrap çinisi, oyuk kısımdaki cami kıble duvarının İslami motifler ile süslenmesi işlemidir. Bu bölümde genellikle çiçek ve sade geometrik desenli Osmanlı mimarisi çini motifleri tercih edilir. Çoğunlukla motiflerin temsil ettiği anlam sonsuzluk olsa da hepsinin ayrı anlamları vardır. |
| Kürsü Çinisi | Hocanın sohbet verdiği bu alanın gösterişli olması gerekir. Yeni nesil çini teknikleri bu alan için uygundur. Balık pullu, Selçuklu dönemi sade geometrik şekiller, altıgen seramik karolar, büyük pano levhaları üstüne işlenmiş dini hadis ve ayetler bu alan için uygundur. |
| Duvar Görüntüleri | Cami iç mimarisinden olan duvar görüntülerinde kalıcılık ve sağlamlık noktasında seramik karoların dayanıklılığından faydalanılmaktadır. Su ve neme karşı dirençli, bakımı kolay ve ortalama 200×200 boyutlarda karo süslemesi daha çok tercih edilir. Ortama genişlik ve ferahlık katmaktadır. |
| Ayetli Panolar / Pencere Üstü Panolar | Ayetli panolar pencere üstü bölümlerde, cami bölümlerinde ya da duvar görüntülerinde kullanıma uygundur. “Allah, Muhammed, Ayetel Kürsi” en çok tercih edilen ayetli panolardandır. Cami dış mimarisinde de işlevsel kullanıma imkan tanır. |
| Desenli Yer Karoları | Karolar baskıya en dayanıklı seramik malzeme ile yapıldığı için özellikle yer kaplamasında sıkça kullanılır. Desen olarak ise daha çok dini ve ayetli yazılardan ziyade geometrik şekillere rastlamanız mümkündür. |
| Dini Motifli Bordür ve Sütunce Çinisi | Cami çini süsleme sanatı modellerinden biri de bordür ve sütuncelerdir. Gül, lale, hayat ağacı, servi, karanfil gibi dinî çiçek motiflerinin en çok kullanıldığı çini süsleme modelleridir. |
Çini Sanatı Nasıl Yapılır?
Çini süsleme sanatı özel ustalık ve uğraş gerektiren ve ayrıca uzun süren sanat dallarından biridir. Yapım aşamaları şöyledir;
- Kum, tebeşir ve kaolen gibi malzemeler karıştırılır ve hamur haline getirilir.
- Daha sonra hamur şekillendirilir ve kurumaya alınır.
- Kuruyan hamura astarlama yapılır.
- Sonrasında parçalar yüksek derecede bir gün boyunca fırınlanır.
- Ardından üstü kara kalemle çizilen beyaz kağıt ile yüzeyi kaplanır.
- Ardından ortaya çıkan desene iğne yardımıyla delikler açılıp kömür tozu dökülür.
- Uygun boya ile desen kontürleri yapılır.
- Sonrasında kullanılacak desen ve renk aktarımı yapılır.
- Boyanan levha karolar ikinci kez yüksek ısıda pişirildikten sonra yavaş yavaş soğutulur.
- Ardından cami bölümlerine özel yapıştırıcı ile tek tek ulama tekniğine göre yerleştirilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Çini Sanatı
Cami çini süsleme sanatı geçmiş tarihlerden günümüze kadar kendini sürekli olarak geliştiren teknikler ile varlığını sürdürmektedir. Bu noktada sorulan sorular ışığında da bilgi alabilirsiniz.
1 – Dünyada Çini Sanatı Tarihçesi Nasıldır?
Dünyada bu sanatın ilk örneklerini Sümer ve Asurlular döneminde görmeniz mümkündür. Zamanla İran coğrafyasına ve oradan da sırlama tekniğinin en gelişmiş haline ulaşan Türk çini süsleme sanatına ulaşabilirsiniz.
2 – Çini Tekniği Nelerdir?
Çini süsleme sanatında birçok teknik kullanılmaktadır. Bunlar sır altı, sır üstü, mozaik, minai, perdah, lükser, renkli sır tekniğidir. Özellikle perdah tekniği gümüş ile altın tozu kullanılarak tasarlandığı için hem dayanıklı hem de estetik olarak yeni nesil çinicilik tekniklerinden biridir.
3 – Türkiye’de Çini Sanatı Nerelerde Yapılır?
Türk süsleme alanında kullanılan ve sivil, mimari ve dini yapılarda önemli dekorasyon parçası olan çini ürünleri, Kütahya başta olmak üzere İznik ve Çanakkale’de yapılmaktadır. Özellikle cami çinicilik alanında Kütahya Çini Yapı Tasarım olarak kaliteli ve uygun fiyatlı hizmet vermekteyiz.
